Close
Merkezi sinir sisteminin myelin kaybıyla giden immun kökenli bir hastalığıdır. Beyin ve medulla spinaliste “demiyelinizan plak” adı verilen lezyonlar birikir. Hastalığın ilerleyen yıllarında görme kaybı, kas gücü kaybı, denge bozukluğu konuşma bozukluğu gibi bozukluklara yol açabilir. Klinik özellikler; Genellikle 20-40 yaşlarında başlar ama çocuk ve daha ileri yaşlarda da başlayabilir. Kuzey Avrupa ülkelerinde sık, Asya ülkelerinde daha az görülür. Türkiyede görülme sıklığı bu iki bölge arasında geçiş düzeyinde kabul edilmektedir. Hastalığın kesin nedenleri halen bilinmemektedir, genetik özelliklerin ve çevresel etmenlerin sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. MS risk faktörleri; ergenlerde tütünle etkileşim, güneş ışınlarından yoksun kalma, gebelikte D vitamini düşüklüğü, aşırı alkol, gece vardiyası ve infeksiyöz mononükleaz öyküsü sayılabilir.
Klinik belirtiler çok farklı olabilir. Bazen hiç belirti olmadan baş ağrısı ya da kafa travması gibi farklı bir nedenle çekilen beyin görüntüleme tetkiklerinde MS plaklarına rastlanabilir. Genellikle ataklar şeklinde kötüleşmelerin olduğu relapsing-remitting form (RRMS) şeklinde başlar. Beyin ve medulla pinaliste aktif plaklarla beraber, plakların bulunduğu lokalizasyon ile uyumlu olarak, görme kaybı, kol veya bacaklarda güç kayıpları, denge veya konuşma bozuklukları, idrar yapma veya cinsel fonksiyon bozuklukları gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ataklardan sonra bu belirtiler kısmen düzelirken kısmen sekel olarak kalabilir. Klinik özelliklerine göre; klinik izole sendrom, RRMS, primer progresif MS ve sekonder progresif MS olarak sınıflanmaktadır.
MS tanısı, uzman bir klinisyen tarafından hastalık öyküsü, muayene bulguları ve MRG lezyonlarının özellikleri ve beyin omurilik sıvısının değerlendirmesi (BOS) ile konur. Hastalığın tanısında lezyonların zamanla artıyor olması ve beyin ve medulla spinalis içindeki dağılımı önem arzetmektedir. MS lezyonlarının MRG görünümleri her zaman özgün olmayıp, küçük damar infarktları, Lyme Hastalığı, Sistemik Lupus Eritamatosus ve Sjögren Sendromu gibi durumlarda da görülebilir. Bu hastalıklar açısında da ek tetkikler ve değerlendirmelerle ayırıcı tanı yapılır. MS hastalarına atak tedavisi ve hastalık sürecini kontrol eden tedaviler olmak üzere başlıca 2 tip tedavi uygulanır.
